Er zijn twee overheersende boeddhistische stromingen in Zuidoost-Azië: Theravadaboeddhisme is de grootste stroming, naast het Mahayanaboeddhisme. Terwijl Thailand, Cambodja, Laos en Myanmar Theravadaboeddhisme beoefenen, heeft Vietnam het Mahayanaboeddhisme opgenomen, dat afkomstig is uit Tibet, China en Japan.
Het grootste verschil tussen de twee boeddhistische stromingen zit hem in het resultaat van de vrome levensstijl. In Theravada kan nirvana (verlichting) enkel bereikt worden na meerdere reïncarnaties, terwijl je in Mahayana in één jaar verlichting kan bereiken. Alleen vertragen ze in die traditie de nirvana om weer terug te keren naar de aarde en daar leerlingen te onderwijzen, net zoals de Boeddha deed.
Soorten meditatie
Het boeddhisme kent twee soorten meditatie: concentratiemeditatie en inzichtmeditatie. Inzichtmeditatie, of vipassanameditatie, is de meest voorkomende meditatiestijl in Zuidoost-Azië en sluit aan bij Theravadaboeddhisme. Het doel is de geest te zuiveren van negatieve gevoelens, zoals haat en hebzucht.
Concentratiemeditatie wordt ook wel samathameditatie genoemd, wat 'kalmte' betekent. Het draait bij deze techniek om het kalmeren van de geest. Samathameditatie leidt, in tegenstelling tot vipassanameditatie, niet tot inzicht en wordt daardoor door sommigen, vooral in Myanmar, als nutteloos gezien. In andere landen wordt het echter als hulpmiddel beschouwd. Door eerst de geest in een kalme staat te brengen, kan je makkelijker je doel bereiken met vipassana.
Beide technieken werden ongeveer 2500 jaar geleden onderwezen door mister Boeddha himself, oftewel Gautama de Boeddha. Gautama is de laatste Boeddha geweest in een reeks van minimaal 28 Boeddha's.
Wil jij leren mediteren en ben jij op zoek naar 'the real deal'? Ga dan naar Myanmar. Vipassanameditatie is hier volgens haar aanhangers nog in haar oudste en puurste vorm bewaard gebleven.
Mediterend Myanmar
Myanmarezen zijn zelf ook actieve kloostergangers. Van iedere man in Myanmar wordt verwacht dat hij twee keer in zijn leven tijdelijk in een klooster verblijft: één keer als een samanera (onervaren/beginnende monnik) tussen zijn vijfde en vijftiende levensjaar en één keer als pongyi (volledig gewijd monnik) ergens na zijn twintigste. Voor vrouwen is er minder sociale druk om het klooster in te duiken. Toch zijn er een heel aantal vrouwen die leven als dasasila ('tien-geboden' nonnen). Birmese nonnen scheren hun hoofd, dragen roze gewaden en leggen, net als de monniken, geloften af.
Zelf ook het klooster in om te leren mediteren volgens de oorspronkelijke vipassanatechniek? Geen probleem. Bij de meeste kloosters kan je gewoon binnen komen lopen en het verblijf is vaak gratis. Een kleine donatie als prijs voor je verlichting wordt wel op prijs gesteld. Meestal moet je minimaal tien dagen blijven. Houd er rekening mee dat er na de lunch niet meer gegeten mag worden!